چاقی یک بیماری چند عاملی است که هم ژنتیک و هم محیط در آن نقش دارند. برخی از ژن ها می توانند باعث شوند که افراد بیشتر چربی ذخیره کنند یا بیشتر احساس گرسنگی داشته باشند. اما ژنتیک به تنهایی نمی تواند باعث چاقی شود و عوامل محیطی مانند تغذیه، تحرک، استرس و سموم نیز بر روی بیان ژن ها و متابولیسم بدن تاثیر می گذارند. بنابراین چاقی ارثی یا چاقی ژنتیکی واقعیت دارد اما قابل پیشگیری و درمان است.
در این مقاله از وب سایت دکتر عطاری به بررسی علل چاقی ژنتیکی میپردازیم و بهترین راه درمان چاقی ژنتیکی را بیان میکنیم.
آیا وراثت و ژن می تواند دلیل چاقی باشد؟
چاقی ژنتیکی یک عبارت است که برای توصیف اثر ژن ها بر وزن بدن استفاده می شود. ژن ها قسمت هایی از DNA هستند که حاوی دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئین ها و انجام عملکردهای مختلف در بدن هستند. برخی از ژن ها می توانند تاثیر مستقیم یا غیرمستقیمی بر میزان چربی ذخیره شده در بدن، مصرف کالری، سطح گرسنگی و سیری، تمایل به تحرک و فعالیت بدنی و سوخت و ساز بدن داشته باشند. این ژن ها ممکن است از نسل قبلی به نسل بعدی منتقل شوند و باعث شوند که برخی از افراد مستعد چاقی باشند. این نوع چاقی را چاقی ارثی می گویند.
اما چاقی ژنتیکی به این معنی نیست که فرد هیچ کنترلی بر وزن خود ندارد و همیشه چاق خواهد بود. ژن ها فقط یکی از عوامل موثر بر چاقی هستند و عوامل محیطی نیز نقش مهمی در شکل گیری وزن بدن دارند. عوامل محیطی شامل مواردی مانند نوع و مقدار غذاهایی که می خوریم، میزان تحرک و ورزشی که انجام می دهیم، میزان استرس و اضطرابی که تجربه می کنیم و میزان تماس با سموم و آلودگی های محیطی هستند. این عوامل می توانند روی فعالیت ژن ها و سوخت و ساز بدن تاثیر مثبت یا منفی بگذارند.
بنابراین چاقی ژنتیکی قابل پیشگیری و درمان است و فرد می تواند با انتخاب سبک زندگی سالم و متناسب با وضعیت ژنتیکی خود، وزن خود را کنترل کند.
استعداد چاقی چیست؟
استعداد چاقی اصطلاحی است که به توانایی فرد در چاق شدن اشاره دارد. این موضوع بیانگر این است که برخی افراد ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی، بیشتر از دیگران به چاقی مستعد باشند. اما این به این معنی نیست که چاقی کاملاً مسئله وراثتی است.
چاقی می‌تواند به صورت غیر مستقیم با عامل وراثت در ارتباط باشد، یعنی در صورتی که ژن‌های رفتاری شما به پرخوری یا بی‌تحرکی عادت کنند. با این حال، با توجه به اینکه با تصحیح روند زندگی می‌توان چاقی را از بین برد، پس نمی‌توان به چاقی یا لاغری برچسب وراثت زد.
بر اساس تحقیقات، افرادی که دارای ژن چاقی هستند ۲۳ درصد بیشتر از افرادی که فاقد این ژن هستند، مستعد چاقی و اضافه وزن می باشند. اما این نکته مهم است که ژن‌های رفتاری به هیچ وجه تغییرپذیر نیستند، ولی امکان کنترل آنها با اراده خود فرد وجود دارد. برای مثال، اگر ژن‌های رفتاری شما به پرخوری یا بی‌تحرکی عادت کرده باشند، با تلاش و تغییر سبک زندگی می‌توانید این الگوهای رفتاری را تغییر دهید و از چاقی جلوگیری کنید.
به طور کلی، استعداد چاقی می‌تواند تاثیر قابل توجهی در وزن فرد داشته باشد، اما این به این معنی نیست که افراد نمی‌توانند با تغییر سبک زندگی و تغذیه سالم، وزن خود را کنترل کنند. بنابراین، حتی اگر فردی استعداد چاقی داشته باشد، با تلاش و پیگیری یک سبک زندگی سالم می‌تواند وزن خود را در حد مطلوب نگه دارد.
چگونه چاقی ژنتیکی را کنترل کنیم؟ بهترین راه درمان چاقی ژنتیکی
چاقی ژنتیکی می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما با تغییرات مناسب در سبک زندگی، تغذیه و فعالیت بدنی، می‌توانید وزن بدن را تحت کنترل قرار دهید. در زیر چندین راهکار برای کنترل چاقی ژنتیکی آورده شده است:
- تغییر سبک زندگی: افرادی که چاقی ژنتیکی دارند، ممکن است مستعد افزایش وزن باشند. با ایجاد تغییرات مناسب در سبک زندگی، می‌توانید این چالش را مدیریت کنید.
- تغییر رژیم غذایی: اگر مواد غذایی به راحتی قابل دسترسی باشند، کسانی که دارای ژن مرتبط با توده چربی و چاقی هستند، ممکن است چالش‌هایی را برای محدود کردن کالری دریافتی خود داشته باشند. با تغییر رژیم غذایی و انتخاب غذاهای سالم و کم کالری مثل سبزیجات، می‌توانید این چالش را مدیریت کنید.
- افزایش فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به شما کمک کند تا کالری‌های اضافی را سوزانده و وزن خود را کنترل کنید.
- مدیریت استرس: تکنیک‌های آرامش ذهنی می‌توانند به شما کمک کنند تا استرس را کنترل کنید، که می‌تواند به شما کمک کند تا از پرخوری جلوگیری کنید.
- مراقبت از خود: مدام وزن خود را کنترل کنید و با دوستان پرتحرک و ورزشکار رفت و آمد داشته باشید.
- مشاوره و درمان: در صورتی که شاخص توده بدنی شما بسیار بالاست و به راحتی نمی‌توانید از خوردن غذا صرف نظر کنید و از رژیم‌های توصیه شده پیروی کنید، شاید لازم باشد تا به بهترین جراح چاقی در تهران یا دیگر شهرها مراجعه نمایید و راهکارها و مشاوره‌های لازم را در این زمینه دریافت نمایید.
به یاد داشته باشید که هر فرد منحصر به فرد است و برنامه‌ای که برای یک فرد کار می‌کند، ممکن است برای دیگری کار نکند. بنابراین، ممکن است نیاز باشد تا چندین روش را امتحان کنید تا ببینید کدام یک برای شما کار می‌کند.
آیا چاقی ژنتیکی را می شود بدون عمل جراحی درمان کرد؟
بهترین راه درمان چاقی ژنتیکی تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی است.همچنین، مصرف داروهای کاهش وزن زیر نظر پزشک می‌تواند به کنترل چاقی کمک کند. اما در صورتی که روش‌های غیرجراحی موثر نبودند، جراحی می‌تواند به عنوان یک راه حل سریع مورد استفاده شود.
جراحی های مناسب برای چاقی ارثی
با توجه به اینکه این نوع چاقی، ارثی است، جراحی چاقی می‌تواند به عنوان یک راه حل موثر برای کاهش وزن باشد. در این روش، یکی از روش‌های جراحی چاقی مانند اسلیو معده، بایپس معده، یا دیگر روش‌های جراحی چاقی انجام می‌شود. با این حال، جراحی چاقی یک راه حل آخرین مورد است و باید پس از تلاش‌های مکرر برای رعایت رژیم غذایی، انجام ورزش، و تغییر سبک زندگی در نظر گرفته شود.
برای جراحی چاقی می توانید با شماره : 09002332444 در تماس باشید.
برسی چند سوال متداول در مورد چاقی ارثی
آیا وزن بالای شخص همیشه به عامل وراثت بستگی دارد؟
وزن بدن یک فرد تحت تأثیر متقابل عوامل ژنتیکی و محیطی قرار می‌گیرد. ژنتیک یک نقش مهم در تعیین وزن بدن ایفا می‌کند، اما این به معنی نیست که وزن بدن فرد فقط و فقط تحت کنترل ژن‌ها باشد.
در دوران کودکی، ژنتیک ارتباط کمی با نرخ چاقی دارد، اما این ارتباط با افزایش سن (از نوجوانی تا ۶۹ سالگی) افزایش می‌یابد. اما حتی در این موارد، عوامل محیطی مانند رژیم غذایی و فعالیت بدنی نقش مهمی در تعیین وزن بدن دارند.
برخی از ژن‌ها روی اشتهای افراد تاثیر می‌گذارند و همچنین بر ترجیح انواع غذایی که می‌خورند. اما این ژن‌ها فقط یک بخش از تصویر کلی را تشکیل می‌دهند و عوامل محیطی و رفتاری نیز نقش مهمی در تعیین وزن بدن دارند.
به عنوان مثال، اگر ژن‌های رفتاری شما به پرخوری یا بی‌تحرکی عادت کرده باشند، با تلاش و تغییر سبک زندگی می‌توانید این الگوهای رفتاری را تغییر دهید و از چاقی جلوگیری کنید. همچنین، با شناخت درونی ترین ویژگی‌های هر فرد، می‌توان مهارت‌های لازم و سبک زندگی را طوری برنامه‌ریزی کرد که هر فرد بهترین خودش باشد.
بنابراین، در حالی که ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در تعیین وزن بدن داشته باشد، اما این به معنی نیست که وزن بدن فرد فقط و فقط تحت کنترل ژن‌ها باشد. عوامل محیطی و رفتاری نیز نقش مهمی در تعیین وزن بدن دارند و می‌توانند با تغییرات مناسب در سبک زندگی، تغذیه و فعالیت بدنی، وزن بدن را تحت کنترل قرار دهند.
آیا ممکن است ژن چاقی از بین برود؟
چاقی یک ویژگی پیچیده است که تحت تأثیر ژنتیک، محیط، رفتارهای غذایی، و سایر عوامل قرار می‌گیرد. در حالی که ژن‌ها می‌توانند نقشی در چاقی داشته باشند، اما هیچ ژنی به تنهایی مسئول چاقی نیست. برخی از ژن‌ها می‌توانند تأثیراتی روی متابولیسم، سیگنال‌دهی اشتها، و توده چربی بدن داشته باشند. با این حال، با تغییر رفتارهای غذایی و فعالیت بدنی، می‌توان به کنترل چاقی کمک کرد.
