روش بای پس کلاسیک معده که به نام Roux-en-Y نیز شناخته میشود، توسط یک جراح سوئیسی به نام سزار روکس بنیان گذاری و توسعه پیدا کرده است. این جراحی یک روش لاغری است که شامل تغییر حجم معده و به دنبال آن تغییر مسیر عبور مواد غذایی خواهد شد. در این روش جراحی، غذا ابتدا وارد کیسه کوچکی از قسمت بالایی معده شده و سپس بدون اینکه از بخش ابتدایی روده کوچک عبور کند، به طور مستقیم به بخش میانی روده کوچک هدایت میشود.
این نوع جراحی برای افرادی که به شدت چاق هستند (با BMI بالای ۳۵) و سایر روشهای کاهش وزن غیر جراحی مانند رژیم غذایی و ورزش برای آنها موثر نبوده باشد، توصیه میشود. اگر افراد دارای مشکلات دیگری مانند دیابت، فشار خون بالا یا بیماری متابولیک باشند، حتی اگر BMI آنها بین ۳۰ تا ۳۵ باشد، برای آنها نیز این جراحی توصیه می شود.
چنانچه بایپس کلاسیک توسط جراح حاذق و به روش صحیح انجام شود، تا حد زیادی باعث کاهش وزن خواهد شد. به طور میانگین حدود 5 کیلوگرم در ماه در 6 ماه اول و سپس 2 کیلوگرم در ماه تا پایان سال اول, میزان کاهش وزنی است که به چشم میخورد (البته این به اضافه وزن شما هم بستگی دارد). این عمل جراحی پیچیدگی زیادی دارد و نیاز است تا عادات غذایی فرد نیز تغییراتی داشته باشد.
بایپس کلاسیک برای چه افرادی مناسب است؟
جراحی بایپس کلاسیک کماکان در کل دنیا به عنوان استاندارد طلایی جراحی چاقی شناخته می شود و می توان آنرا برای تمام افراد با BMI بالاتر از ۳۵ به شرط آنکه منع آندوسکوپی نداشته باشند، انجام داد.
بایپس کلاسیک بهترین گزینه برای افرادی است که علائم مکرر ریفلاکس معده ای دارند که ارتباطی با نوع غذا ندارد یا در آندوسکوپی ازوفاژیت درجه B یا بالاتر دارند.
موارد ذکر شده صرفا دلیل بر اینکه شما لزوما میتوانید عمل بایپس کلاسیک را برای کاهش وزن خود انتخاب کنید،نیستند. بسیار ضروری است که ابتدا توسط پزشک معاینه شوید و ارزیابی های آندوسکوپی و آزمایشگاهی انجام شود. همچنین قدم گذاشتن در این مسیر نیازمند تغییراتی در سبک زندگی و وضعیت غذایی شماست که باید برای طولانی مدت و تا آخر عمر دنبال کنید.
پیشنهاد میکنیم برای بررسی وضعیت خود و اطلاع از مناسب بودن این روش جراحی برای خود، با یک پزشک حاذق مشورت کرده و سپس اقدام نمایید.
مزایای جراحی بایپس کلاسیک
چنانچه فردی مناسب جراحی Roux-en-Y باشد و به روش درستی تحت درمان قرار گیرد، مزایای بسیار زیادی برای وی به دنبال خواهد داشت که برخی از آنها عبارتند از:
کاهش چشمگیر خطرات سلامتی
به دنبال عمل بای پس کلاسیک و کاهش وزن ناشی از آن، بسیاری از بیماریهایی که سلامت شخص را به خطر میاندازند مانند دیابت، فشار خون، آرتروز و غیره تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا کرده و سلامتی کامل فرد تضمین شود.
کاهش وزن چشمگیر و طولانی مدت
مطالعات انجام شده بر روی اکثر بیمارانی که جراحی بایپس کلاسیک انجام دادهاند، نشان میدهد تا 80 درصد از وزن اضافی در دو سال اول پس از جراحی از بین میرود. یکی از بزرگترین مزایای این جراحی کاهش وزن فرد برای مدت طولانی و ثابت ماندن آن برای بیش از 10 سال خواهد بود، البته به شرط آنکه بیمار تمام توصیههای پزشک را رعایت کند.
بهتر شدن وضعیت سلامت روان
همانطور که افزایش وزن و چاقی مشکلات روحی زیادی همچون افسردگی، اضطراب و کمبود اعتماد بنفس بدنبال دارد، کاهش وزن نیز میتواند در بهبود این موارد تاثیر بسزایی داشته و وضعیت سلامت روانی فرد را بهبود بخشد.
بالا رفتن کیفیت و امید به زندگی
به دلیل تغییر در سبک زندگی، کاهش وزن و رعایت موارد تغذیهای توصیه شده، روند زندگی فرد بهبود بسیار زیادی پیدا کرده و همین موضوع به بالا رفتن کیفیت زندگی فرد منجر خواهد شد. علاوه بر این بسیاری از مطالعات نشان داده اند که بایپس کلاسیک میزان مرگ و میر را تا حدود 40 درصد کاهش داده وامید به زندگی در افراد با بهبود شرایط ظاهری بسیار بالا رفته وبه افزایش طول عمر نیز کمک خواهد کرد.
کمتر شدن مصرف دارو
اکثر افراد پیش از جراحی چاقی، داروهای متعدد مرتبط با بیماریهای فیزیکی و روحی مصرف میکنند و پس از جراحی و با کاهش وزن خود قادر خواهند بود مصرف داروهای خود را تا حد زیادی کاهش داده و یا در مواردی کاملا قطع کنند.
علاوه بر موارد ذکر شده، عمل بایپس میتواند مزایای زیر را نیز به دنبال داشته باشد:
- درمان ریفلاکس معده (بازگشت اسید معده به مری)
- کاهش خطر بیماریهای قلبی
- کنترل فشار خون بالا
- کاهش کلسترول خون
- بهبود آپنه انسدادی خواب
- کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲
- کاهش خطر سکته مغزی
- افزایش شانس باروری
اقدامات پیش از جراحی بایپس کلاسیک
- پیش از اقدام به جراحی بیمار باید تعدادی آزمایش و مشاوره پزشکی را پشت سر بگذارد.
- همچنین لازم است بیمار چند هفته قبل جراحی از یک برنامه غذایی و فعالیت بدنی توصیه شده توسط پزشک پیروی کند.
- مراحل قبل عمل شامل چکاپهای مختلفی است، از جمله بررسی شرایط بیولوژیکی، انجام آندوسکوپی، آزمایشات و سونوگرافی شکم لگن
مراحل جراحی
جراحی بایپس معده با انجام بیهوشی عمومی و با استفاده از روش لاپاراسکوپی صورت میگیرد و با ۵ برش کوچک نیم تا یک سانتی در بخش بالایی شکم انجام میشود.
ابتدا معده توسط استپلرهای تیتانیومی به دو کیسه کوچک و بزرگ تقسیم می شود. حجم کیسه کوچک حدود ۳۰ تا ۶۰ سی سی بوده و غذا از مری وارد آن می شود. غذا دیگر وارد کیسه بزرگ که قسمت عمده معده است، نمی شود.
نوک کیسه کوچک سوراخ شده و سپس روده باریک در ۱۰۰ سانت بعد از خروجی معده قطع شده و یک سر آن با استپلر به کیسه کوچک دوخته می شود.
سر دیگر آن که حاوی ترشحات اسیدی کیسه بزرگ معده و صفرا می باشد، حدود ۸۰ سانت پایین تر به کنار روده ای دوخته می شود که راس آن به کیسه کوچک معده دوخته شده و از آن غذا عبور می کند.
دو فضا بین روده ها ایجاد شده که با نخ مخصوصی دوخته می شود تا فتق داخلی ایجاد نشود و در آخر تست نشتی انجام می شود.
جراحی حدود ۲ ساعت به طول میانجامد.
مراحل پس از جراحی Roux-en-Y
- پس از جراحی، بیمار ساعتی را در اتاق ریکاوری سپری میکند و بعد به بخش منتقل می شود. دو ساعت بعد انتقال به بخش باید لبه تخت نشسته و کم کم در اتاق راه برود. همچنین داروی ضد درد داخل سرم بیمار تجویز میشود.
- فردای بعد از جراحی بیمار مرخص شده و مایعات صاف شده و رقیق شروع می شود که باید تا دو هفته این رژیم ادامه یابد.
- بعد از دو هفته غذای پوره و نیمه جامد شروع می شود و یک ماه بعد جراحی زیر نظر متخصص تغذیه مواد غذایی جامد شروع می شود.
- این جراحی همچنین با خطراتی مانند عفونت، زخم معده و کمبود برخی ویتامین ها همراه است. این مورد نیازمند چکاپ دورهای و تحت نظر پزشک بودن است.
عمدهترین علائم پس از جراحی
ممکن است در سه تا شش ماه اول پس از جراحی بایپس معده، بدن شما نسبت به کاهش وزن سریع واکنش نشان دهد و علائمی را تجربه کنید که جای نگرانی ندارند. از جمله:
- احساس خستگی و حسی شبیه به آنفولانزا
- درد بدن
- احساس سرما در بدن
- ریزش مو و نازک شدن موها
- خشک شدن پوست
- تغییر در احساسات و خلق و خو
خطرات جراحی بایپس کلاسیک چیست؟
مانند هر عمل جراحی بزرگ دیگر، عمل جراحی بایپس کلاسیک معده و سایر روشهای کاهش وزن ممکن است با خطراتی مواجه باشند.
این خطرات مربوط به زمانی است که پزشک غیر حرفهای و بدون انجام آزمایشهای تخصصی شما را تحت جراحی قرار دهد. اما چنانچه توسط یک فلوشیپ متبحر جراحی چاقی معاینه شده باشید و تمامی موارد لازم مورد بررسی قرار گرفته باشد و پزشک تشخیص دهد این روش جراحی برای شما مناسب است،هیچ خطری برای شما به همراه نخواهد داشت.
از عمدهترین مواردی که جراحی غیر اصولی بایپس به همراه دارد میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- خونریزی
- عفونت
- احتمال لخته شدن خون
- مشکلات تنفسی یا ریوی
- نشت در دستگاه گوارش
علاوه بر این، خطرات و عوارض طولانیمدت ممکن است شامل این موارد باشند:
- سندرم دامپینگ که می تواند به صورت سبکی سر، تپش قلب، سرگیجه، درد ناحیه اپیگاستر، تهوع استفراغ یا اسهال خود را نشان دهد.
- ابتلا به سنگهای کیسه صفرا
- احتمال فتق داخلی و انسداد روده
- زخم محل اتصال معده به روده (مارژینال اولسر)
احتمال آن حدود ۲۰ درصد بوده و به ویژه در افرادی که سیگار یا قلیان مصرف می کنند و همچنین در افرادی که مرتب مسکن های NSAID استفاده می کنند، دیده می شود.
- کم خونی و سوء تغذیه
- خطر سوراخ شدن معده
داروهایی که توصیه میشود قبل از جراحی مصرف نکنید
قبل از انجام جراحی بایپس کلاسیک، باید از مصرف برخی داروها پرهیز کنید. این داروها عبارتند از:
- آسپرین،وارفارین وزالربان(داروهای رقیق کننده خون) حدود یک هفته قبل جراحی قطع شوند.
- ناپروکسن، بروفن و سایر داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب
- داروی ضد بارداری یک ماه قبل جراحی استفاده نشوند.
این پیشنهادات باید توسط پزشک شما بررسی و تأیید شوند، و همچنین ممکن است لیست داروهایی که باید قبل از جراحی متوقف شوند، بسته به وضعیت شما و دستورالعملهای پزشک تغییر کند.
آیا بعد از عمل بایپس ممکن است به وزن قبلی برگردیم؟
نتایج جراحی Roux-en-Y معمولا ماندگار هستند و به خودی خود قابل بازگشت نیستند.در صورتی که کاهش وزن مطلوب صورت نگرفته باشد نیازمند بررسی دقیق توسط پزشک است. در اغلب مواردی که فرد دچار بازگشت وزن شده بیمار در پیروی از برنامه غذایی، ورزشی و سبک زندگی توصیه شده توسط پزشک کوتاهی داشته است.
به عنوان مثال، اگر به طور مداوم از غذاهایی با میزان کالری بالا، فست فودها و مواد قندی زیاد استفاده کنید، ممکن است کاهش وزن مطلوبی را تجربه نکنید. برای جلوگیری از بازگشت وزن، لازم است تغییرات سالم و دائمی در رژیم غذایی خود ایجاد کرده و فعالیت بدنی منظم را در برنامهی روزانهتان جای دهید.
بسیار ضروری است که تمام مواردی را که پزشک شما توصیه کرده است، بعد از جراحی رعایت کنید تا پیشرفت مداوم و کنترل شدهای را مشاهده کنید. اگر متوجه شدید که وزن شما به اندازه کافی کم نمیشود یا با عوارض جدی دست و پنجه نرم کردید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
هزینه جراحی بایپس کلاسیک چقدر است؟
نحوه محاسبه جراحی بای پس به 3 بخش کلی دسته بندی میشود:
- هزینههای پیش از جراحی که شامل ویزیت،آزمایش، آندوسکوپی و تمامی معاینات و تصویربرداریهایی که برای معاینه لازم است.
- هزینه جراحی از قبیل: هزینه بیمارستان، تجهیزات مصرفی برای جراحی و مراقبت پس از آن و دستمزد پزشک جراح و دستیاران او.
- هزینههای پس از عمل شامل ویزیت، آزمایش و معاینات مورد نیاز و همچنین داروها و مکملهای توصیه شده توسط پزشک.
هر یک از این موارد میتواند بر روی هزینه نهایی تأثیر گذار باشد و بسته به عوامل مختلفی از جمله محل انجام عمل و تیم پزشکی متغیر می باشد.
سخن پایانی
جراحی بایپس کلاسیک یک روش جراحی کاملا جدی است که روی معده و روده باریک شما انجام می شود، همین امر دلیلی است بر اینکه باید آن را تحت نظر یک پزشک متخصص و با تجربه انجام دهید و به هیچ وجه با سلامتی خود ریسک نکنید.