در ماه مبارک رمضان، روزه داری می تواند سلامت افرادی را که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفته اند، با چالش مواجه کند. بیماری که تازگی جراحی چاقی انجام داده، روزه گرفتن ممکن است او را در معرض خطراتی قرار دهد. قبل از اینکه تصمیم بگیرید در ماه رمضان روزه بگیرید، درک این خطرات و نحوه جلوگیری از آنها بسیار مهم است.
در این مقاله با دکتر عطاردی، به بررسی موضوع روزه گرفتن بعد از جراحی چاقی در ماه رمضان می‌پردازیم و راهنمایی‌های تغذیه‌ای لازم را ارائه می‌دهیم.
فواید روزه داری برای سلامت جسم
روزه گرفتن علاوه بر جنبه‌های معنوی، فواید متعددی برای سلامتی جسم و روان دارد. در ادامه به برخی از این فواید اشاره می‌کنیم:
- روزه داری به کاهش وزن و توده چربی کمک می کند.
- روزه داری اختلالات چربی خون و کبد چرب را اصلاح می کند.
- باعث بهبود دیابت و فشار خون میشود.
- روزه گرفتن تاثیر بدی روی رفلاکس و التهاب معده نمیگذارد.
← برای دیدن ویدیو توصیه های دکتر عطاردی در ارتباط با روزه گرفتن بعد از جراحی چاقی کلیک کنید. →
آیا روزه گرفتن بعد از اسلیو معده و دیگر جراحی های چاقی مجاز است؟
تا 6 ماه بعد از جراحی چاقی، روزه گرفتن توصیه نمی‌شود چون در این مدت زمان، بدن در حال بهبودی از جراحی است و نیاز به دریافت مواد مغذی کافی دارد. 6 ماه بعد از جراحی چاقی، با اجازه پزشک و تحت نظر متخصص تغذیه، می‌توانید روزه بگیرید اما همچنان باید نکاتی که در ادامه مقاله به آنها اشاره میشود را رعایت کنید البته اگر این توصیه ها را دقیق انجام بدید حتی می تونید چند ماه بعد جراحی چاقی روزه داری داشته باشید.
چرا چند ماه اول بعد از جراحی چاقی روزه گرفتن توصیه نمی شود؟
پس از جراحی چاقی، توصیه می شود که بیماران رژیم غذایی بعد جراحی را رعایت کنند، وعده های غذایی مکرر و کم حجم بخورند، آهسته و کامل بجوند، مصرف جامد و مایع خود را از هم جدا کنند وقبل از اینکه احساس سیری بکنند، غذا را متوقف کنند.
اما در صورت روزه‌داری ، ممکن است میل به مصرف سریع‌تر و زیادتر در زمان افطار ایجاد شود که این می تواند باعث ناراحتی معده، تهوع و استفراغ شود که در نتیجه باعث درجاتی از کم آبی بدن و مواد معدنی احتمالی شود.
خطرات روزه گرفتن بعد از جراحی چاقی
بیمارانی که جراحی چاقی انجام داده اند ممکن است در طول ماه رمضان با مشکلاتی مواجه شوند. این چالش ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کم آبی بدن
جراحی چاقی می تواند مصرف مایعات را کاهش داده و خطر کم آبی بدن را افزایش دهد. بنابراین توصیه می شود که حداقل 1.5 تا ۲ لیتر مایعات در طول روز پس از جراحی چاقی بنوشید تا بدنتان را هیدراته نگه دارید و از یبوست جلوگیری کنید. نباید سریع آب بنوشید یا مقدار زیادی را در یک نوبت بنوشید. این محدودیت ها همراه با ساعات طولانی روزه داری ماه رمضان (به ویژه در تابستان) می تواند خطر کم آبی بدن را افزایش دهد.
از نتایج کم آبی میتوان به خشکی دهان، خستگی، سردرد، ادرار کم، سنگ کلیه، سنگ صفرا، یبوست و.. اشاره کرد.
- افت قند خون
خطر هیپوگلیسمی (قند خون پایین) در صورت ناشتا بودن برای یک دوره قابل توجه (یعنی بیش از 10 ساعت) افزایش می یابد. مثلاً اگر بین افطار تا سحر مواد مغذی، پروتئین و فیبر کافی نخورید، در صورت عدم سلامت ممکن است دچار افت قند خون شوید. افت قند خون نیز میتواند نتایجی همچون خستگی، تعریق، بدخلقی، اختلال در حرکات و.. داشته باشد.
- کمبود ویتامین و مواد معدنی
پس از جراحی چاقی، به بیماران توصیه می شود که ویتامین ها و مواد معدنی را به موقع و به صورت منظم مصرف کنند. یکی از چالش‌های موجود در ماه رمضان این است که کاهش ظرفیت معده ممکن است دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی توصیه شده را در یک بازه زمانی کوتاه (غروب تا سحر) و فضای کافی بین آنها را دشوار کند که ممکن است منجر به برخی کمبودها شود.
- سندرم دامپینگ
سندرم دامپینگ وضعیتی است که می تواند پس از جراحی های چاقی رخ دهد. این زمانی اتفاق می افتد که غذا خیلی سریع از معده به روده کوچک تخلیه می شود. این می تواند باعث علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال و سرگیجه شود.
سندرم دامپینگ همچنین می تواند منجر به کم آبی بدن، عدم تعادل الکترولیت و قند خون پایین شود.
روزه داری بعد از جراحی چاقی می تواند خطر ابتلا به سندرم دامپینگ را افزایش دهد. به این دلیل که روزه داری می تواند باعث کند شدن حرکت طبیعی غذا از طریق دستگاه گوارش شود. این می تواند منجر به تجمع غذا در معده و تخلیه سریع آن به روده کوچک شود.
نکات مهم تغذیه ای برای روزه گرفتن بعد از جراحی چاقی
- موقع افطار سوپ یا حلیم مختصر مصرف کنید. دو ساعت بعد شام بخورید و نیمی از بشقاب غذایی شما حاوی غذاهای پروتئینی و نیم دیگر حاوی سبزیجات و کربوهیدرات باشد.
- دو ساعت بعد شام یک واحد میوه مصرف کنید. همچنین خوردن 1 تا 2 عدد خرمای خشک به افزایش سطح گلوکز خون بعد از ساعت های طولانی ناشتایی کمک می کند.
- سعی کنید در وعده سحری حدود ۱۰۰ گرم مرغ یا گوشت پخته یا تخم مرغ مصرف کنید زیرا باعث چندین ساعت سیری می شود. همچنین مصرف کاهو یا سبزیجات در سحری به علت فیبر و آب زیاد از جذب سریع غذا و تشنگی جلوگیری می کنند.
- سعی کنید حتما 1.5 -2 لیتر آب و مایعات بدون قند بین افطار تا سحر مصرف کنید.
- خواب کافی داشته باشید و سعی کنید در اب و هوای گرم از منزل خارج نشوید.
- غذاهای چرب، پر ادویه و سرخ شده و شیرینی هایی مثل زولبیا و بامیه خیلی کم مصرف کنید زیرا باعث نفخ، رفلاکس و سندروم دامپینگ میشوند.
- برای جلوگیری از علائم سندرم دامپینگ از غذاهای پرچرب/شکر مانند دسرهای سنتی پرهیز کنید. بیماران باید بنای وعده‌های غذایی خود را بر پایه کربوهیدرات‌های پیچیده( که انرژی طولانی‌مدت می‌دهند) همراه با پروتئین‌های با کیفیت بگذارند که این شامل مصرف عدس، نخود، لوبیا، برنج، تخم مرغ، گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی و غلات کامل است.
- چای پررنگ و قهوه موقع سحر و افطار مصرف نکنید زیرا باعث ریفلاکس و کاهش آب بدن شما می شود.
- به هیچ عنوان سیگار و قلیون مصرف نکنید.
- بلافاصله بعد از غذا نخوابید زیرا این امر می تواند منجر به رفلاکس اسید و ناراحتی شکمی شود.
- لازم نیست تمام فعالیت های بدنی را در ماه رمضان قطع کنید. ورزش روتین خود را ادامه دهید اما شدت آن را کاهش دهید.
- قوانین طلایی را به خاطر بسپارید: آهسته غذا بخورید، خوب بجوید، از همزمان خوردن و آشامیدن پرهیز کنید، وقتی احساس سیری کردید از غذا خوردن دست بکشید و از نوشیدنی های گازدار/شکردار اجتناب کنید.
مصرف داروها در ماه رمضان چگونه است؟
پس از جراحی اسلیو معده و دیگر جراحی های چاقی، بیماران باید ویتامین ها و مواد معدنی را در فواصل منظم در طول روز تحت نظر متخصص تغذیه مصرف کنند. اما اگر بیش از یکسال از جراحی چاقی شما گذشته و تصمیم به روزه داری گرفتید داروهای خود را طبق برنامه زیر مصرف کنید:
- قبل سحر قرص پنتوپرازول و بعد افطار قرص مولتی ویتامین مینرال و مکمل کلسیم مصرف کنید.
- داروهایی مانند قرص تیرویید را در سحر میل کنید.
- اگر داروی دیگری مانند داروهای قلبی و فشار خون مصرف می کنید در مورد شرایط روزه گرفتن حتما با پزشک مشورت کنید.
جمع بندی
در آخر توصیه می شود کسانی که جراحی چاقی انجام داده اند، قبل از روزه داری با پزشک خود مشورت کرده و برنامه ریزی مناسبی را انجام دهند. پزشکان می توانند وضعیت سلامتی فرد را ارزیابی کرده و تعیین کنند که آیا روزه گرفتن برای آنها مناسب است یا خیر.
اگر روزه داری مناسب تشخیص داده شود، توصیه می شود مصرف مایعات در طول دوره روزه داری افزایش یابد. علاوه بر این، مهم است که وعده های افطار و سحر حاوی مواد مغذی متعادل و کافی باشد. به این ترتیب افرادی که جراحی چاقی انجام داده اند می توانند به شیوه ای سالم روزه بگیرند.
