عمل بای پس معده چیست؟ تفاوت بای‌پس کلاسیک با مینی بایپس

عمل بای پس معده چیست؟ عمل جراحی بای‌پس یا به انگلیسی، Gastric bypass مشابه اسلیو معده یک روش جراحی است که در درمان بیماری‌های چاقی انجام می‌شود. عمل بایپس معده در دو نوع مینی و کلاسیک آن یکی از شایع‌ترین عمل‌ها، برای رهایی از چاقی و رسیدن به بدنی مطلوب است. این نوع عمل با کنترل مصرف مواد خوراکی، مقدار کالری قابل جذب بدن را محدود و باعث کاهش وزنی چشمگیر می‌شود. عمل بای پس معده برای کسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به شیوه معمول نمی‌توانند لاغر شوند و چاقی برای آنها جدای از مشکلات مربوطه٬ بیماری‌های خطرناکی را به همراه دارد.

 

مقدمه‌؛ عمل بای پس معده چیست؟

در جواب به این سوال که عمل بای پس معده چیست؟ بطور خلاصه باید گفت در این عمل مسیر عبور غذا از مری به روده کوتاه می‌شود، که به همین علت واژه «بای پس» که به معنای میانبر زدن است، به کار می‌رود. در این عمل جراح کیسه کوچکی از معده که حجم آن یک بیستم حجم معده اصلی است را درست کرده و مسیر روده را تغییر داده و به این کیسه کوچک می دوزد.

در نتیجه غذا وارد قسمت اعظم معده و حدود یک متر از روده باریک نمی‌شود و بلافاصله از مری وارد کیسه کوچک معده و بعد مدت کوتاهی وارد روده می‌شود.

این امر نه تنها باعث سیری زودرس می‌شود، بلکه جذب مواد غذایی رو هم حدود ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. این عمل دارای فواید و عوارضی است که تمامی افراد قبل از انجام به آن، باید آشنایی کاملی داشته باشند.

نکته‌ای در مورد جراحی چاقی

علت اینکه رژیم، ورزش و انواع داروها در افراد با بی ام آی بالای ۳۵ تاثیر کمتر از ۱۰ درصد و گذرا داشته و در مدت کوتاهی وزن برمی‌گردد، تاثیر ژنتیک در چاقی و مزمن بودن این بیماری است.

البته حدود سه درصد افراد که برنامه منظم داشته و به رژیم و ورزش به صورت همیشگی پایبند هستند و سبک زندگی خود را اصلاح می‌کنند، می‌توانند بدون جراحی چاقی هم به نتیجه مطلوبی برسند.

 

انواع عمل بای پس معده

عمل بای‌پس معده، خود شامل چندین تکنیک جراحی است:

بای پس معده کلاسیک
مینی بای پس
ساسی بایپس
سادی بایپس

 

عمل جراحی بای پس معده چگونه انجام می‌شود؟

این جراحی را می‌توان به دو صورت جراحی باز یا جراحی لاپاراسکوپیک (از طریق دستگاه لاپاراسکوپ و ایجاد چند برش کوچک) انجام داد. در این جراحی قسمتی از معده که در زیر ناحیه کاردیا (محل اتصال مری به معده) قرار دارد برمی‌دارند و قسمتی از روده کوچک را به آن وصل می‌کنند (یا به اصطلاح علمی آناستوموز می‌دهند)

اندازه‌هایی که برای این اتصال در نظر گرفته می‌شود بستگی به BMI (شاخص توده بدنی) فرد دارد. در عمل بای‌پس معده٬ با ایجاد محدودیت در ابعاد معده و هم با ایجاد تغییرات در میزان جذب مواد غذایی (سوء جذب) و کاهش میزان جذب کالری، باعث کاهش وزن می‌گردد.

چرا عمل بای پس معده انجام می‌شود؟

بای پس معده سنتی یا کلاسیک به منظور ایجاد محدودیت و سوء جذب به کار می‌رود. بعبارتی اهداف این روش جراحی چاقی بدین شرح است:

بیمار غذای کمتری مصرف کند
جذب کالری مواد غذایی در بدن کم شود

برای اینکه بیمار غذای کمتری میل کند باید سایز معده تغییر کند و برای اینکه غذای کمتری جذب شود می‌بایست فعالیت روده را به شیوه‌ای تغییر داد که جذب کمتری انجام دهد.

به منظور اجرایی کردن هر دو هدف بالا٬ در عمل بایپس٬ معده به دو کیسه فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شود که یکی از آنها ۵ الی ۱۰ درصد اندازه کل است و مسوولیت نگهداری غذا را بر عهده دارد. سپس قسمتی از روده کوچک نیز از مسیر جذب غذا کنار گذاشته می‌شود.

در این روش هیچ قسمتی از معده یا روده از بدن خارج نمی‌شود و قسمت بزرگ‌تر معده کماکان به تولید و ترشح آنزیم‌های معمول می‌پردازد اما غذایی به این قسمت وارد نمی‌شود.

زمانیکه معده کوچک می‌شود٬ بیمار احساس پری معده و سیری دارد٬ بنابرین میلی به خوردن غذا ندارد.
از طرفی در روده جذب مواد غذایی کمتری صورت می‌گیرد و عملا کالری کمتری به بدن میرسد.
در این روش بیمار در حدود ۸۰ الی ۱۰۰ درصد اضافه وزن خود را از دست می‌دهد.

این روش جراحی لاغری به بیمارانی که شاخص توده بدنی‌شان یعنی BMI بالای ۳۵ است و ریزه‌خوار بوده یا رفلاکس معده به مری دارند، توصیه می‌شود.

در بیماران با دیابت نوع دو بخصوص بیماران چاقی که به تازگی دیابت گرفته‌اند٬ با BMI بالای ۳۰ نیز جراحی لاغری توصیه می‌شود.

 

عمل بایپس معده مناسب چه کسانی است؟

این عمل مناسب کسانی است که شاخص توده بدنی‌شان بزرگتر یا برابر با ۳۵ باشد. این افراد معمولا بالای ۳۰ کیلوگرم اضافه وزن دارند.

افرادی که بیماری دیابت نوع دو یا بیماری‌های متابولیک دارند و شاخص توده بدنی آنها بزرگتر یا مساوی با ۳۳ است می‌توانند این عمل را انجام دهند.
در واقع، باید بدانید وزن افرادی که داوطلب این عمل می‌شوند بسیار بالاست و با رژیم یا ورزش نتوانسته‌اند، وزن خود را کاهش دهند.

 

مزایای عمل بای پس معده

با اینکه شاید انجام عمل بای پس معده به نظر سخت برسد اما به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان چاقی شناخته شده است.

در زیر مهم‌ترین مزایای بای پس معده را بیان کرده‌ایم.

ریفلاکس معده به مری.
بیماری ها و نارسایی قلبی.
گرفتگی عروق و سکته‌های قلبی و مغزی.
دیابت نوع 2.
نازایی.
کلسترول بالا.

فشار خون بالا.
آپنه خواب.
کاهش وزن سریع و بهبود سلامت و وضع جسمانی برای افرادی که بی ام ای آنها بسیار بالا است.

مقدار مواد غذایی را محدود می‌کند و جذب مواد غذایی را ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.
احتمال بازگشت چاقی بعد از چندین سال حدود ۱۰ درصد است که ازین نظر نیز از اسلیو بهتر است.
سطح سوخت و ساز بدن به دلیل کاهش وزن بالا می‌رود.
نسبت به دیگر عمل‌های لاغری نتیجه بخش‌تر است و اصلی‌ترین روش درمان دیابت نوع دوم به شمار می‌آید.
با کاهش وزن، مصرف داروی‌های ناشی از عوارض چاقی کمتر می‌شود و با انجام ورزش‌های منظم و رژیم غذایی می‌توانید سریعاً به وزن ایده آلتان برسید.

مشکلات مفاصل و اختلالات تنفسی مثل آپنه خواب از بین می‌رود و به دلیل رسیدن به اندام متناسب، اعتماد به نفس‌تان افزایش می‌یابد.

 

عوارض عمل بای پس معده

عوارض عمل بای پس معده به ویژه وقتی این جراحی توسط فلوشیپ متبحر لاپاروسکوپی و جراحی چاقی انجام شود، کمتر از دو درصد می‌باشد.

احتمال عوارض کوتاه مدت آن مثل خونریزی، نشتی، آمبولی ریه مشابه جراحی اسلیو می‌باشد اما برخی عوارض بلند مدت مثل فتق داخلی و انسداد روده و همچنین زخم‌های گوارشی در محل دوخت‌و‌دوز معده به روده مختص بایپس روده بوده و در اسلیو دیده نمی‌شود اما احتمال آن بسیار پایین است.

احتمال انسداد روده اگر تکنیک جراحی مناسب باشد، بسیار پایین و کمتر از یک درصد است.

زخم‌های گوارشی بیشتر در افرادی که مسکن‌هایی از خانواده بروفن مصرف می‌کنند یا سیگار و قلیان استعمال می‌کنند، دیده می‌شود.

 

 

کم کردن عوارض عمل بایپس معده

برای کم کردن عوارض عمل بای‌پس معده؛ حتما به مراقبت‌های بعد از عمل‌ توجه کنید و پایبند باشید. و اینکه ابتدا در انتخاب پزشک و جراحتان دقت کرده و حتماً توصیه‌های او را، چه قبل و چه بعد از عمل به طور دقیق اجرایی کنید.

 

اقدامات قبل از عمل بایپس معده

فلوشیپ لاپاراسکوپی و جراحی چاقی پس از گرفتن شرح حال در مورد الگوی غذایی، رفلاکس معده به مری و سابقه بیماری‌ها و بعد از دیدن جواب آندوسکوپی و نمونه برداری معده، سایر آزمایش‌ها، سونوگرافی و مشاوره‌ها تصمیم می‌گیرد برای شما بایپس مناسب است یا اسلیو.

نکته ۱:

برخی داروها نظیر آسپیرین، وارفارین و زالربان با نظر متخصص قلب بهتر است یک هفته قبل جراحی قطع شوند.
قرص‌های ضد بارداری یک ماه قبل عمل استفاده نشوند.

نکته ۲:

مصرف سیگار و قلیان باید ۴ هفته قبل جراحی قطع شود تا خطر خونریزی، نشتی و آمبولی ریه را افزایش ندهند و همچنین بعد از عمل هم نباید استفاده شوند زیرا باعث زخم و خونریزی محل اتصال معده به روده می‌شوند.

نکته ۳:

در صورت بارداری یا اینکه قصد بارداری دارید را به جراح خود اطلاع دهید.

 

مدت زمان بستری به شرایط بیمار بستگی دارد، اما به طور متوسط یک روز در بیمارستان بستری شده و فردای عمل مرخص می‌شوید.

 

اقدامات پس از جراحی بای پس معده

۱- دو ساعت بعد از عمل جراحی باید کم کم در اتاق خود و سپس در بخش راه بروید. این اقدامات باعث می‌شود درد مختصر شما زود برطرف شود و وضعیت تنفسی ریه‌های شما عین قبل عمل شود. راه رفتن باعث انقباض عضلات ساق شده و خون در عروق پا پمپ شده و از لخته شدن آن جلوگیری می‌کند.

۲- پایبندی به رژیم غذایی مختص عمل بای پس معده

 

رژیم غذایی پس از جراحی

در دو هفته اول بعد جراحی چاقی، چه اسلیو و چه بای پس، رژیم غذایی شما مایعات صاف شده است که باید حدود ۴ لیتر در ۲۴ ساعت باشد و دو لیتر آن شامل آب باشد و دو لیتر باقیمانده شامل شیر و ماست کم چرب، دوغ، آب گوشت و آب مرغ صاف شده باشد.

بعد از دو هفته اول تا آخر ماه اول رژیم غذایی شما، رژیم پوره هست که شامل سوپ میکس شده رقیق، عدسی، میوه رنده شده و سفیده تخم مرغ آب‌پز می‌باشد.

از شروع ماه دوم غذاهای پروتئینی سفره مثل گوشت، مرغ، ماهی و حبوبات پخته شده طبق نظر متخصص تغذیه شروع می‌شود.

مولتی ویتامین مینرال از روز بعد جراحی به صورت روزی یک عدد بعد غذا شروع می شود و بهتر است برای همیشه ادامه داشته باشد، شایان ذکر است مولتی ویتامینی که حاوی مس و روی باشد از بقیه انواع بهتر است.

پیگیری‌ها و تغذیه بعد از جراحی

پیگیری ها و ویزیت های بعد جراحی چاقی، چه بایپس و چه اسلیو معده در دوسال اول و به ویژه در سال اول بعد جراحی که در ماه اول و سپس ۳،۶،۹ و۱۲ ماه بعد جراحی چاقی انجام می شود به اندازه فرآیند جراحی اهمیت داشته و باعث می شود به نتیجه عالی دست پیدا کنید.

از سال دوم به بعد، باید سالی یک بار توسط جراح و متخصص تغذیه ویزیت بشوید.

مصرف مکمل هایی از قبیل قرص مولتی ویتامین مینرال و کلسیم د باید لااقل چندین سال بعد جراحی چاقی ( اسلیو و بایپس) ادامه یابد، البته طبق منابع علمی جراحی چاقی بهتر است این دو قرص را برای همیشه ادامه دهید.

عمل مینی بای پس معده چیست؟

عمل مینی بای پس معده چیست، در پاسخ به این سوال باید گفت، اسم صحیح این جراحی بایپس تک آناستوموز معده یا بای‌پس امگا لوپ هست، که در این روش کیسه باریک و بلندی از معده به وسیله منگنه‌های تیتانیومی از قسمت بزرگ معده جدا شده و حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانت روده باریک به این کیسه دوخته می‌شود به نحوی که غذا وارد قسمت اعظم معده و روده بایپس شده نمی‌شود ولی هیچ قسمتی از معده یا روده از بدن خارج نمی‌شود و این روش بیشتر از طریق کاهش جذب باعث کاهش وزن می‌شود.

قبل انجام این روش مثل بایپس کلاسیک باید آندوسکوپی انجام شود و اگر مشکلاتی مثل زخم معده یا دوازدهه یا عفونت معده وجود دارد، قبل جراحی درمان شود و در صورتیکه این مشکلات قابل درمان نباشد روش دیگری مثل اسلیو انتخاب شود.

 

 

مزایای مینی بای پس

اولین و بزرگترین مزیت مینی بای‌پس، اینکه نتایجی مشابه و چه بسا قوی‌تر از بای‌پس کلاسیک در کاهش وزن و درمان دیابت دارد.

مزیت دوم اینکه در مینی بر خلاف کلاسیک روده‌ها در یک نقطه دست‌کاری و به معده دوخته می‌شود، پس در نتیجه زمان این جراحی و دستکاری روده‌ها نسبت به بایپس کلاسیک کمتر بوده و ریکاوری و بهبودی سریعتر حاصل می‌شود.

چون زمان جراحی کوتاه‌تر است در افراد با سن بالاتر که تحمل بیهوشی طولانی مدت ندارند، گزینه مناسبی است.

سومین مزیت اینکه خطر فتق داخلی روده‌ها در مینی بای‌پس بسیار پایین است.

مزیت بعدی اینکه در صورت نیاز به آسانی می‌توان معده و روده را با همان روش لاپاروسکوپی به حالت اولیه قبل جراحی مینی بایپس بازگرداند.

 

درمجموع می‌توان مزایای این عمل را اینچنین برشمرد؛

بیشترین میزان کاهش وزن بین جراحی‌های لاغری.
کمترین میزان عود مجدد چاقی نسبت به سایر روش ها.
تاثیر بیشتر بر عوارض چاقی نظیر دیابت نوع ۲ و چربی خون.
در افراد ریزه خوار و کم تحرک نتیجه خوبی دارد.
در صورت رعایت دستورالعمل‌ها و توصیه‌های انجام شده٬ نتایج خیلی خوبی دارد.

با توجه به این که تنها آناستوموز (اتصال) معده به روده در جراحی مینی بایپس با طول بیشتر از ۳/۵ سانتی متر زده می‌شود، بنابراین امکان گشاد شدن معده در دراز مدت نسبت به اسلیو معده کم‌تر است.

 

نکته

عمل بایپس و مینی بایپس معده٬ هر دو روش‌هایی از جراحی لاغری هستند که در کنترل و کاهش وزن٬ درمان و جلوگیری از برخی بیماری‌ها موثر هستند. اما این به این معنی نیست که یک جراحی بر عمل دیگر ارجحیت دارد. هر عمل مناسب یک بیمار خاص است که با شرایط او سازگار باشد.

عمل بای پس کلاسیک چیست؟

عمل بای پس کلاسیک جراحی‌ای است که اغلب افراد با شنیدن عبارت جراحی چاقی به یاد آن خواهند افتاد، اما بای‌پس کلاسیک تنها یکی از انواع جراحی‌های چاقی به‌شمار می‌رود.

در طول انجام عمل بایپس کلاسیک معده، معده به کیسه‌های بالایی و پایینی تقسیم می‌شود.

تغییرات محسوسی نیز در روده کوچک صورت می‌گیرد.

با ایجاد تغییر در این دو عضو، میزان کالری دریافتی از هر وعده غذا توسط معده و روده محدود می‌شود.

کسی که تحت عمل جراحی بای پس کلاسیک قرار می‌گیرد، معده‌اش کالری کمتری را حین هضم غذا جذب می‌کند.

بنابراین کاهش وزن حاصل از بای پس کلاسیک ناشی از سوء جذب کالری است.

 

تفاوت بای پس کلاسیک با مینی بای پس

بای پس کلاسیک و مینی بای پس، بسیار شبیه به هم بوده و هر دو عمل، برای ایجاد محدودیت و سو جذب به کار می‌روند. این دو عمل جراحی با اهداف زیر انجام می‌شوند:

بیمار غذای کمتری مصرف کند
کالری کمتری جذب بدن می‌شود
برای کاهش مصرف غذا و جذب کالری، باید سایز معده و فعالیت روده را تغییر داد.

برای رسیدن به این هدف، دو عمل با یکدیگر تلفیق شده و معده به دو کیسه فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شود که یکی از آنها ۵ الی ۱۰ درصد اندازه کل است و مسئولیت نگهداری غذا را بر عهده دارد. سپس قسمتی از روده کوچک نیز از مسیر جذب غذا کنار گذاشته می‌شود.

انتهای مطلب/